Tersine Mühendislik, bir aygıtın, objenin veya sistemin; yapısının, işlevinin veya çalışmasının, çıkarımcı bir akıl yürütme analiziyle keşfedilmesi işlemidir. Makine veya mekanik alet, elektronik komponent, yazılım programı gibi parçalarına ayrılması ve çalışma prensiplerinin detaylı şekilde analizini içerir. (reverse engineering)

 

'Kızıl Ötesi (Infrared) Gözler İle Post -Processual (Kuramsal) Arkeoloji' başlıklı yazılarımızın dördüncüsüne tersine mühendislik yaparak devam edeceğiz.

 

Bunun için fotoğraf makinelerinde kullanılan teknolojileri anlatarak konuya devam edeceğim.

 

Günümüzde kullanılan sayısal (digital) fotoğraf makinelerindeki sensörler (CCD veya CMOS olsun) IR ışınımları da almaya göre tasarımlanmışlardır. Ancak bunların önüne konulmuş olan 'low pass filter' 'alçak frekansları geçiren filtreler' den dolayı cisimler üzerindeki düşük frekanslı ışınımlar ile IR ışınımları fotoğraf makinesi sensörleri tarafından algılanır ancak önlerinde bulunan bu filtreler IR ışığı geçirmez ve sadece biz görünür ışık seviyesindeki dalga boylarını çekeriz.  

 

Kızılötesi ışınımdan gökkuşağının son rengi olan kırmızının arkasında gözümüzün göremediği ışınımlar anlaşılmalıdır. Infrared fotoğrafçılık çok zevkli bir resim alma tekniğidir. Örneğin yeşil alanlar IR fotoğrafçılıkta tamamen parlak olarak görülür. Buna karşın mavi gökyüzü bir IR resimde tamamen siyah olarak görülür.

 

 

FOT_1.jpg

 

 

 

Şimdi renklerin dalga boylarını görelim: (nm: nanometre)

 

MAVİ        :  400-500 nm

YEŞİL       :  500-600 nm

KIRMIZI  :  600-700 nm

 

dir.

 

IR dalga boyu kırmızı rengin dalga boyunun üst sınırı olan 700 nm den başlar ve dalga boyu fotoğrafçılıkta 1000 nm ye kadar çıkabilir. (Teoride 1350 nm ye kadar çıkabilir.)

 

Daha uzun dalga IR dalga boyu ise 1000 nm ile 10.000 nm arasındadır.

 

Filtrelerin kullanımı IR fotoğrafçılığında çok önemli ancak çok sofistike bazen anlaşılması zor olan bir uygulamadır.  Çünkü filtrelerin kullanılma amacı görünür ışık dalga boylarını ortadan kaldırarak IR ışınımı bir lens üzerinden bir düzlem üzerine (foto film) düşürmektir.

 

 

 

TOF.jpg

 

Yukarıdaki grafik bir alçak geçiren film (low pass filter) takılı fotoğraf makinesinin IR ışınımını dalga boyları 700nm -1000 nm arasında nasıl iletmediğini (kestiğini) göstermektedir. Bu standart filtreler 400-700 nm arasını (görülebilir ışınım) gayet iyi ilettiği grafikten anlaşılmaktadır.

 

Buraya kadar anlattıklarımızın özeti;

 

'piyasada bulunan bazı sayısal DSLR fotoğraf makinelerinde resim algılayıcı olarak kullanılan CCD ya da CMOS sensörlerin IR ışınımları da algılamalarına rağmen önlerinde bulunan alçak geçiren filtreler nedeniyle IR ışınımları algılaması mümkün değildir. O halde fotoğraf makinelerinde bu filtrelerin yerine IR ışınımı da alacak filtrelerin konulması gerekecektir.'

 

 

 

TOF_2.jpg

 

Bunun için makinenin için IR ışınımların da alınabilmesi için fotoğraf makinasının içinde yukarıdaki resimde olduğu gibi bir (Infrared Absorption Glass) filtresi konulması gerekir. Dijital fotoğraf makinalarında ise bu işlem ayrı olarak satılmakta olan IR Filter ile satın alınıp fotoğraf makinasının zoom ucuna monte edilerek kullanılması mümkündür. IR filtrelerinin fiyatı 50 € civarındadır.

  

Fotoğraf makinelerine filtre yerleşimi el mahareti isteyen teknik bir iş olmakla beraber aşağıdaki linkte böyle bir uygulamanın nasıl yapıldığını izleyerek öğrenebilirsiniz.

 

 

(http://www.lifepixel.com/tutorials/infrared-diy-tutorials/canon-40d-ir)

 

 

S.Vedat KARAARSLAN