Kil içeriğinde metal (+) ve metal olmayan bir elementten (C, N, O veya  S) den oluşur.  Alüminyum bir metaldir ancak bir ametal (metal olmayan) olan Oksijen ile birleşmesi ile oluşan Al2O3 bir seramik olmaya hazır bir kildir. Bu demir için de aynıdır. Örneğin Demir (Fe), bir metaldir, ancak Oksijen ile birleştiğinde ortaya çıkan Demir Oksit (Fe2O3) seramik olmaya hazır bir kil çeşididir.

 

ggg_1.jpg

 

 

Killer doğada bu şekilde metal oksit halinde bulunduğu için doğal halde renkli konumdadırlar. Buna ilave olarak organik maddelerde içeren killer vardır. Kilin saf olması durumunda rengi beyaz olur ve KAOLEN adını alır. Limonit,  kile siyahımsı, demir peroksit kırmızı, mangenez dioksit siyah renk verir. Eğer kil içinde organik malzemeler çok olursa bu durumda kilin rengi pembemsi ya da deve tüyü olur. (Bundan dolayı erken çağlarda killerde daha çok organik madde olduğu saflaştırma yapılamadığı için pembe renk daha hakimdir. Bu renk Orta Tunç Çağı (M.Ö. 1950/1900-1600) olarak bilinen dönemin içindeki Asur Ticaret Kolonileri dönemi ve bu dönem içinde yer alan Eski Hitit Dönemine (M.Ö.1700-1600) rast gelen kapların tipik rengidir.)

 

Kilin ısıtılması ile yapılan seramiğin yapıldığı kil malzemesi içindeki metal ve ametallerin birbirlerine yapışması ve sonuçta ortaya çıkan kaplarda yukarıdaki yapı açık olarak görülmektedir. (+) olanlar kilin hamuru içinde örneğin Alüminyum, (-) olanlar ise Oksijen olarak görülmektedir. Bu (+) ve (-) yüklü parçacıklar güçlü iyonik bağlar ile birbirlerine bağlanırlar.

 

Kil çoğunlukla Al2O3 , SiO2 oksitleri karışımıdırlar. Diğer metal oksit türleri arasında Fe2O3, MgO, Cr2O3, alkali ve toprak alkali oksitler sayılabilir.

 

Kilin ısıtılması durumunda büzüşmesi 'rötre' olarak adlandırılır. Kilin su ile birleşerek 'plastisite' özelliğini alması onun kolayca şekillendirilmesini (el ile veya çarkta) sağlar. Bir kilin ısıtılması ile büzüşmesi (rötre) kilin plastisitesine bağlıdır.

 

Kil,  450-500 santigrat derece ısıtıldığında kimyası değişmeye başlar, 700 santigrat derecede sertleşmeye başlar, 1200 santigrat derece üzerinde ise kil elastik (esnek) hale gelir.

 

Kilin bu koşullar altında ısıtılması ile ortaya çıkan seramikler içindeki moleküler yapısı X ışınlarına tabi tutularak (XRD cihazları ile) nasıl analiz edilir? Bunun cevabı bir sonraki yazıda analiz edilecektir.

 

S. Vedat Karaarslan