Bunun için bir çok elektronik yöntem kullanılmaktadır.

 

Bu elektronik yöntemlerin kapsamında kullanılan aktif sensörler arkeolojik mirasın taranması ile elde edilen 3 boyutlu (3D) görüntülerin elde edilmesinde oldukça fazla kullanılmaktadır. Bu tarama işlemlerinde  Coherent (laser) ve coherent olmayan ışık kaynakları kullanılmaktadır.

 

Işığın koherent saçılması, kaynaktan çıkan ışığın eş oranlı ya da evreli yayılmasıdır, Koherent ışığa verilebilecek en iyi örnek LASER dir. Koherent olmayan ışıklar ise saçılımlarını ortamda dağınık bir şekilde yayarlar. LASER ler bu özelliklerinden dolayı hassas tarama sistemlerinden 3 boyutlu görüntüler elde edilmesi için kullanılırlar. Dolayısıyle bir arkeoloji eserideki ayrıntıların detaylı olarak belirlenebilmesi için koherent ışık olarak bilinen laser ışık kaynakları en fazla kullanılan ışık kaynağıdır.

 

Aktif sensörler, sinyallerini kendileri üretir ve bu üretilen sinyaller ile ölçme yapabilirken, pasif sensörler çevrelerinden aldıkları sinyalleri ölçen sensörlerdir.  Örneğin sıcaklık veya basınç gibi değerleri ölçen sensörler pasif sensör sınıfında iken, mesafe ve uzaklık sensörleri aktif sensör olarak bilinir.

 

Böyle bir ışık sistemi ile kurulmuş bir yapıdaki 1 veya daha fazla kameralı bir ışık kaynağı ile 2-3 saniyeli süreler ile 50 mikronluk detaya kadar inilebilen eski eserlerin taraması yapılabilmektedir.

 

fov.JPG

 

 

Önce sensörlerden başlayalım. Sensörlerin bir nesneyi görme açısı en önemli özelliğidir. Buna FOV (Field Of View) denilir. Bunun için geometrik açı değerleri kullanılır. Bir sensörün görüş açısı nesnenin yatay, dikey ve diyagonal olarak ölçülen açı değeridir. Bazı durumlarda sadece yatay ve dikey açının belirlenmesi yeterli görülmektedir. Bu sensörler üzerindeki lensler standart, genişletilmiş ve müşteri ihtiyacına göre değiştirilerek FOV açıları ayarlanabilir özelliklidir.

 

      beuck.JPG

   www.breuckmann.com dan alıntı yapılmıştır.

 

Yukarıdaki fotoğrafta Breuckmann opto-TOP HE sistemi görülmektedir. FOV açıları her bir kameranın görüntüleme açılarının değiştirilmesine yönelik olarak kamera içindeki sensörler ile birlikte çalışan lenslerin değiştirilmesi ile sağlanır. Bu cihazlar otomotiv endüstrisi, mimarlık, arkeolojik buluntuların (heykel, seramik…vs) … kısaca 3 Boyutlu görüntü alınmasına gerek duyulan bütün nesnelerin taranmasında kullanılabilmektedir.

 

 tar.JPGTARU_1.JPG

 www.cyberware.com dan alıntı yapılmıştır.

 

Yukarıda bu tip bir tarayıcının bir heykeli nasıl taradığı gösterilmektedir. Breuckmann veya Cyberware tarayıcı sistemleri ile taranan herhangi bir buluntunun görüntülenmesi halinde görüntü derinliği olarak 260-320 mm lik bir derinlik elde edilebilmekte olup bu sistemlerde kullanılan halojen projektörler ise 100 W cıvarındadır.

 

Projektörler ile taranacak heykel aydınlatılırken aynı anda sağ ve sol uçta bulunan sensörler hareket ettirilerek heykel bir bütün olarak taranıp alınan bilgiler cihaza bağlı bir bilgisayara kayıt edilebilmektedir.

 

ARKEOTEKNO