Öyleyse bilgisayarlar tarafından bir takım içerikleri hazırlayabilir ve bunları gerçek hayatımız ile ilgili objeler ile birleştirerek bir ekrandan izleyebiliriz...
AR (Augmented Reality) ile bir arkeolojik buluntunun üç boyutlu izlenmesi, bir antik şehrin zenginleştirilmiş görüntülerini bilgisayar ya da telefon ekranına taşıyabilir, ekrana iliştirilmiş jiroskoplar ile görüntüyü sağa sola kaydırabilir, GPS bağlantısı ile coğrafik koordinatları takip edebiliriz. Arkeolojinin gelişim süreci aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere giderek bilgisayarlaşma sürecine girmiş, 1990 yılından itibaren ise yüksek performanslı bilgisayarlar (HPC, High Performance Computer) kullanılarak GIS ve Yapay Zeka Uygulamaları bu alanda projelerde kullanılmaya başlanmıştır...Bu çalışmalar içinde görselleştirmeye dayalı olarak AR teknolojileri başı çekmektedir.
ICOMOS (International Council on Monuments and Sites) arkeolojik bilgi temelli kültürel mirasın, bilimsel araştırma ile elde edilebileceği ve araştırmaların zarar vermeyen teknikler uygulanarak örnek alma yolu ile kazı alanında yapılmasını hüküm altına almıştır.
Bu nedenle bu öngörüler doğrultusunda teknolojik olarak arkeolojide;
Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) : Modeller kullanılarak bilgisayar simülasyonları,
Hareket Yakalama (Motion Capture) : Gerçeğin aynısı olan ve insan, hayvan, bitki hareketlerini 3 Boyutlu kayıt yapma teknolojisi,
GPS Bağlantılı Uzaktan Algılama (Remote Sensing): Uydular ile yer yüzeyi topografyası hakkında bilgi edinmek, koordinat tespiti (TST , GPS, LT yakınsaması ile yüzey araştırması)
Laser Tarama (Laser Scanning): LASER bandında yakın ve uzaktan (havadan) ALS tarama
Infrared Fotoğrafçılık (INRF) : Uydu, HAP, Uçak ve Balonlar ile IR band fotoğrafçılığı,
Akustik : Ses uygulamaları ile kuramsal arkeoloji değerlendirmesine yönelik antik çağ toplum yaşamları hakkında bilgi edinimi
Artırılmış Gerçeklik (AR): Doğal çevrenin ve insanın da içinde olduğu bilgisayar uygulamaları
çok önemli rol oynar.
Günümüzde print (yazılı basın), recording (kayıt sistemleri), sinema, radyo, televizyon, internet , mobil haberleşme gibi kitle iletişim teknolojileri arasında AR, 8. güç olarak tanımlanıyor...
Aşağıdaki grafikte görüldüğü üzere AR yazılımı yüklenmiş mobil telefonlar tüm dünyada 2020 yılından itibaren 1 milyar sayısını geçecektir. AR, herhangi bir görüntü üzerine, gerçek zamanlı olarak 3D model, animasyon, film, ses gibi nesneler ekleyip, zenginleştirilmiş bir ortam sağlar.Etkileşim içerisinde olmak istenilen bir öge; akıllı telefonlar, web-cam ya da perde gibi farklı platformlar üzerinden fiziksel dünya ile iletişim haline sokulur. Oluşturulan görüntü neredeyse fiziksel dünyanın içerisindeymiş gibi gösterilir. AR, 3D Görselleştirme, ağ altyapısı ve kullanıcıya alanı gezdiğinde ona gerçek bir dünya sunar.
Arkeolojide kullanılan önemli AR yazılımları, Archeoguide, LibreGeoSocial, ARCube olarak göze çarpıyor.
Archeoguide programı Olympia’da Olimpiyat oyunları için AR amaçlı olarak kullanılmış...Bunun için hava fotoğrafları alınarak veriler, DEM(Digital Evaluation Model) üzerine GIS (Geographical Information System)kullanılarak işlenmiş ve 3D veriler, sunucuların veritabanlarına VRL (www.vrml.org)modeli ile yüklenmiş, aynı modeller pozisyona yönelik haberleşme (ses) altyapısı için de kullanılmıştır.
Bunun için aşağıdaki ağ yapısında bir (site information server) yani SIS kurulmuş ve mobil ağ altyapısı topolojisi aşağıdaki şekilde tasarımlanmıştır...
Burada Differential Global Positioning System (DGPS) arkeolojik alanda bulunan eser ya da buluntuların coğrafi konumlamasındaki hata payını en aza indirmek üzere kullanılan bir birimdir...Wireless LAN bağlantıları BLUETOOTH (100 metre 2.1 Megabit/saniye), IEEE 802.11 (HIPERLAN- 500 metre, 54 Megabit/saniye), WIMAX (40 Km,40 Megabit/saniye), WIRELESS LAN (30-100 metre,300 Megabit/saniye (MIMO), GSM (3G- Geniş Alan, 7.2 Megabit/saniye (downstream)) ve istenirse 4G üzerinden de yapılabilir.
In Situ ve diğer eserlerin veri tabanlarına standartlar kapsamında arşivlenerek sayısal olarak yüklenmesi, AR teknolojisinin kullanımın sağlanabilmesi için eserlerin animasyonlarla zenginleştirilmesi, arkeolojik alanlar,müzelerde uygulanabilir elektronik ağ altyapı çalışmaları, dokunulması mümkün olmayan tarihi kitapların sayfalarının dijitalleştirilmesi yapılabilecek çalışmalar olarak önerilebilir.
ARKEOTEKNO
