ANTİK TİYATROLARDA AKUSTİK ÖLÇÜMLER

ANTİK TİYATROLARDA AKUSTİK ÖLÇÜMLER

S. Vedat Karaarslan Arkeolog- Y. Mühendis

Bir antik tiyatro, kilise, cami ya da bir binanın ses analizini yapabilmek için sesin ortamda çınlama süresi (reverberance), sesin açıklığı ya da anlaşırlığı (speech clarity) ve sesin gücü veya şiddeti (speech strength)...Bunların hepsine teknik bir terim olarak RIR (Room Impulse Response) denilir.

Ses ölçüm standartı olarak 2011 yılında ITU nın kabul ettiği PALQA (Perceptual Objective Listening Quality Assesment) olarak adlandırılan ITU Rec. P.863 standartı kullanılır.

Bir antik tiyatroda sesin yayılımı için ölçülebilecek 3 temel standart olarak çınlama ya da yankılama için T20, sesin anlaşırlığı için C50 ve ses gücü için ise G sembollerini kullanalım.

Buna göre sesin ortamdaki yayılım ve ölçümleri aşağıdaki gibi olacaktır:

ÇINLAMA SÜRESİ:

Çınlama süresi T15 (ses değerinin 15 desibele düştüğü değer), T20 (ses değerinin 20 desibele düştüğü değer), T30 (sesin değerinin 30 desibel düştüğü değer)süresi ISO 3382-1 standartına göre,

SESİN ANLAŞILABİLİRLİĞİ

Sesin anlaşılabilirliği olan STI (Speech Transmission Index) ve RASTI (Room Acoustical Speech Transmission Index) değerleri IEC 60268 standartına göre ölçülür.

SES BERRAKLIĞI (C50)

ISO 3382-1 standartına göre ölçüm yapılır. C50 için formül aşağıda verilmektedir. Bu değer 0-50 ms ve 50ms ile sonsuz arasındaki ses gücünün karelerinin toplamının birbirlerine oranının logaritmik değerinin 10 ile çarpılması ile elde edilir.