SARIKAMIŞ’TA FACİANIN BAŞLANGICI 24 ARALIK 1914

Osmanlı 9. Kolordusu Bardız’ı ele geçirmişti. Bardız günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesinin Gaziler Köyü olarak bilinir. Burada Orta Çağ’dan Gürcülerden kalma bir kale vardır. Bu ad etimolojik olarak Gürcü dilinde ‘çalılık’ anlamına gelen ‘bardi’ adından türemiştir. Bu kalenin Saltukoğullarından İzzedin tarafından veya veziri Firuz Akay tarafından yaptırıldığı da tarihçilerce kabul edilir. 

                                                            BARDIZ KALESİ 

Enver Paşa, 10 saati aşan bir sürede at sırtında Bardız’a gelmiş ve 25 Aralık 1914 tarihinde yani yarın ellerinde top olmayan yeni gelen 2000 askeri, 120 subay adayı ve 16 makineli tüfeği olan Sarıkamış’taki Rus ordusuna taarruz planını uygulamaya sokmak üzere çalışmaya başlamıştı.

Rus Kafkas Ordusu Başkomutan Vekili Mislayevski de Sarıkamış’a gelmiş ve Yudenich’i 2. Türkistan Kolordu komutanlığına atamıştı..

İşte bu koşullar altındaki Sarıkamış’a tarihi bir taarruz yapılarak Rus Ordusu yapılacak taarruz ile ortadan kaldırılacaktı.  

Ancak Osmanlı tarafında Hafız Hakkı Paşa’nın 10. Kolordusundan hâlâ bir haber yoktu, kaldı ki 9. Kolordu’da Kötek bölgesine de hâlâ ulaşamamıştı. Kötek Kars ilinin Kağızman ilçesine bağlı bir köydür.  

Sarıkamış’a taarruz nasıl yapılacaktı? derken bugün yani 24 Aralık 1914 tarihinde Erzurum’un Oltu ilçesinde Hafız Hakkı Paşa’nın 10. Kolordusunun Kurmay Başkan Yardımcısı Binbaşı Nasuhi Bey Ruslara esir düşer. Bu arada yaşanan çatışmalarda birçok bölük ve tabur komutanı da şehit olur.

İşin en kötü tarafı Binbaşı Nasuhi Bey’in üzerinde bulunan savaş planları ve Enver Paşa’nın taarruz emri de Çar Ordusunun eline geçmişti.

İşte Sarıkamış faciasının nedenlerinden bir tanesi de bu savaş planlarının Rusların eline geçmesi ve Çar ordusunun ne büyük bir tehlike altında olunduğunun bilinmesiyle ortaya çıkmıştır.

Rus Kafkas Ordusunun bütün savunma planları Oltu’da yapılan çatışmalarda eline geçen Osmanlı Ordusu’nun taarruz planlarına göre yapılır.  

Bu şartlar altına Osmanlı III. Ordusu 25 Aralık 1914 tarihinde Sarıkamış’a nasıl taarruz yapacaktı?

ARKEOTEKNO 

[1] chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.msb.gov.tr/Content/Upload/Docs/askeritariharsiv/129-birincid%C3%BCnyakafkas.pdf