SARIKAMIŞ’TAN RİCADIN BAŞLANGIÇ GÜNÜ 3 OCAK 1915

Osmanlı III. Ordusunun 9, 10 ve 11 Kolorduları 3 koldan olmak üzere Sarıkamış Harekâtına katılmaktaydı.

Kolorduların görevleri şöyleydi:

11. Kolordu: Sarıkamış-Erzurum yönündeki cephede Köprüköy, Horasan ve Azap dolaylarını tutacak.

9. Kolordu: Çatak yönünde Sarıkamış'ın kuzey yönünü tutacaktı.

10. Kolordu: Oltu üzerinden Koser Boğazı’na gelecek ve oradan da Allahüekber Dağlarını aşarak Sarıkamış’a ulaşacaktı.

 

Sonuçta Kars ile Sarıkamış’ın irtibatı kesilecek ve Çar Ordusu Aras Nehri dolaylarında yok edilecekti.

Osmanlı Ordusu’nun askeri planı buydu ama bu planı hiçbir zaman uygulanamadı.

Bu planın işlememesi sonucunda 22 Aralık 1914 tarihinde 3 koldan başlayan bu taarruz planı savunma pozisyonuna geçerek 2000 askere kadar inecek Osmanlı III. Ordusunun kolorduları 3 Ocak 1915 tarihinde geri çekilmeye başlayacağına dair ilk işaret Başkomutan Vekili Enver Paşa’nın bir gün önceki gece yani 2 Ocak tarihini 3 Ocak tarihine bağlayan gece Erzurum’a gönderilmesine dair emri ile anlaşılmıştı.

Paşa’yı bu karara iten sebep Ordu Karargâhı olan şimdiki adı Yayıklı olan Divik’e kadar ulaşan Rus topları olmuştur.

Divik Köyü 10. Kolordu’nun geçeceği Koser köyünden geçen geri çekilme yolu üzerindeydi.

Şimdi kolordu taarruz edeceği yoldan geri çekilmeye başlamıştı. Rus zırhlı süvari tugayları Plastonlar, Divik üzerine taarruz etmekteydiler.

Sonuçta, 11. Kolordu’nun önünde karargâhta olması gerekirken Kolordu’nun önünde Sarıkamış’a girmeye çalışan bir Ordu Komutanı’nın Sarıkamış’a önce kim gireceğine dair hataları, 10. Kolordu’nun zamanında hareket edememesi ve komutanları arasındaki uyumsuzluk ile kararsızlıkları sonucunda ancak 26 Aralık 1914 tarihinde askerlerinin büyük bir çoğunluğunu kaybederek Sarıkamış önlerine gelmesi ve 9. Kolordu’nun ise yapılan taarruz planına uyumsuz davranışları sonucu bu hazin yenilginin başlıca nedenleri arasında gösterilir.

Günümüzde Yayıklı Köyü (Divik) Kırklar Şehitliği Anıtı ve köy yakınlarında bir şehitlik ile Divik Yaylasında da 3 tane şehitlik bulunur.    

Divik’te bulunan şehitliğin ortasında, dikdörtgen kaideli, kitabeli, etrafı zincirlerle çevrili bir anıt bulunur. Kırklar Şehitliği de olarak da bilinen bu şehitlik, Divik Köyü çıkışında, köyü gören hâkim bir yerde etrafı zincirlerle çevrilidir ve dikdörtgen prizması şeklindeki bir tabla üzerine top mermili bir anıt olarak yer alır.

ARKEOTEKNO

[1] https://www.researchgate.net/publication/277010286

_HUZUN_TURIZMI_VE_MABETLESME_SURECI_KAPSAMINDA_SARIKAMIS

[2] https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sar%C4%B1kam%C4%B1%C5%9F-

Allahuekber_Mountains_National_Park#/media/File:Sar%C4%B1kam%C4%B1%C5%9F_divik_k%C3%B6y%C3%BC-k%C4%B1rklar_%C5%9Fehitli%C4%9Fi.jpg

[3] https://www.msb.gov.tr/Content/Upload/Docs/askeritariharsiv/119-sarikamis_harekati.pdf