İSKİT/SAKA ARKEOLOJİSİ -1

 

S. Vedat Karaarslan

Bütün kral adları Türkçe olan İskitler, yazılı kaynaklara göre ilk kolonizasyon hareketlerinin başladığı m.ö. 8.yüzyıldan m.ö. 2. yüzyıla kadar yaklaşık 600 yılı aşkın bir sürede varlıklarını doğuda Çin'den batıda Tuna nehrine kadar varlıklarını sürdürmüşler ve bu dönem içinde 'Atlı Kavimler' veya 'Okçu Millet' olarak bilinmişler... En eski bilgi kaynağı olarak Odyssee' de Kimmerler ile ilgili bölümde Hesiodos' un şiirlerinde SKUDAİ, 'Herodotos Tarihi' nde SKYTH, Hippokrates, Strabon Geographika, Thukydides' in 'Peleponnesliler ile Atinalıların Savaşı' ve Kyros' un 'Anabasisi' adlı eserlerinde SKYTHAİ, Asur kaynaklarında 'AŞGUZAİ' , Pers kaynaklarında 'SAKA' Çin kaynaklarında 'SAİ' olarak adı geçen ve etki alanları olarak sürekli batı yönüne doğru ilerleyen İskitler, kendilerini göç etmeye zorlayan Massagetlerin etkisiyle yine göçebe bir topluluk olan Kımmerleri (Kırımdan gelenler) kovalayarak Anadolu'ya kadar sürmüş ve Kımmerlerin Frigya devletini yıkmış olduğu günümüz arkeolojik kanıtlarından anlaşılıyor... 

Pers çiviyazılı metinlerinde, Asur ve Çin yıllıklarında da adı değişik şekillerde geçen İskitler, üzerinde fazla araştırma yapılmamış topluluklar olarak bilinir... Göçebe bir topluluk olan İskitlerin Anadolu'daki arkeolojik verileri oldukça kısıtlıyken yerleşim arkeolojisi açısından buluntuya rastlanmamakla birlikte Demir Çağı'na tekabül eden İskit akınları nedeniyle Anadolu'da bu dönemde aynı kültür ve özelliklere sahip bir diğer topluluk olan Kimmerlerin arkeolojik olarak incelenmesi ve 'kurgan arkeolojisi ' ile birlikte arkeolojik verilerin ortaya çıkarılması sonucunda tarihi yanlışlıklarla anlatan yabancı popülist tarihçiler, M..Ö 8 yüzyılın da gerisine gidecek bir tarihi mirasa sahip olunduğunu nihayet anlayacaklardır...

Arkeolog S.S.Çernikov 1960 yılında 'Vostoçniy Kazahistan Vı Epohu Bronzı' (Bronz Çağında Doğu Kazakistan ) adlı eserinde elde ettiği arkeolojik verilere dayanarak Pers dilli olarak ideolojik saplantı içinde olan arkeologları taşa tutarak m.ö. 1700-1200 yılları arasına tarihlendirilen ADRONOVO kültürünü objektif bir değerlendirme sonucunda Türk halklarının ataları olarak ilan eder..Buna ilaveten Kazak yazar Olcas Süleymanov 'Az i Ya' adlı eseri ile Türk halklarının dünya kültürüne olan katkısını ortaya koyunca o zaman ki SSCB devleti bu eseri yasaklar...

Bütün bunlarla birlikte batının doğuda bulunan her arkeolojik kayıtın 'Persli' kökenlerinin olması gerektiğine yönelik yanlı kararlar ve Fransız yazar Henry Corbin'in (1903-1978) para karşılığında Türkistan-i Kebir' in Farabi, İbn-i Sina, Mevlana ve Sühreverdi gibi alimleri 'Pers' lileştirme gayretleri eklenince , günümüz bazı popülist yazarlarının yazdıkları gibi Türk tarihi neredeyse Bizans tarihi ile aynı dönemde başladığına yönelik yanlı tarih yazımları furyası başlamış...

Milletler tarihinin ilmi araştırmalarına temel teşkil eden 'etnogenezi' özelliklerine bakılmaksızın yanlı yaklaşımlar sonucu oluşturulmaya çalışılan tarih yazımı ondokuzuncu sülaleden Ramses II. Moiris' in bin, ya da 2. bin yıl sonraki halefi, Mısır'ın en çok ülke almış en zorlu kralı olarak bilinen Mısır topraklarını eşit bir şekilde Mısırlılar arasında paylaştıran ve toprağın su ile azalmasından dolayı daha az vergi alabilecek kadar geometri ve matematiği bilen bir kişi ve geometrinin Yunanlılara 'da geçmesine yol açmış bir kişi olan Sesotris'in, (m.ö. 17.yüzyıl) günümüzdeki arkeolojik buluntuları ile ortadan kalkmış görünmesine rağmen yine de aynı yaklaşımlar devam etmekte... Sesotris, Hephaistos Tapınağı' nın önündeki taş heykellerin arasında Pers Kralı Darius'un bir heykelinin konulmak istenmesine karşın Mısırlı rahiplerin Perslerin İskitleri (Skyth) yenemediğini söylemesi ile Darius' un heykelinin buraya konulmasını istemediğinin bilinmesi ve bu şekilde Pers-İskit ayrımının net olarak batılı kaynaklar ile de ortaya konulmasına rağmen popülist tarih yazıcılarının yanlı yayınlarının, bu alandaki müzelerdeki ve kurganlardaki arkeolojik buluntuların yorumlanarak yayımlanması ile ortadan kaldırılması gerekiyor...

ARKEOTEKNO