TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK MECLİSİ'NİN KURULUŞU

İstanbul’un 18 Mart 1920 yılında işgal edilmesi üzerine devlet ve memleket işlerinin görüşüldüğü II. Mahmut’un 1808 yılında kurduğu Dîvân-ı Hümâyun’dan sonra II. Abdülhamit döneminde kurulan Meclis-i Mebûsan dağıtılmıştı.

İkinci Meclis-i Mebûsan’ın dağıtılması üzerine Mustafa Kemal, ertesi gün Heyet-i Temsiliye adına illere ve müstakil livalara bir genelge göndermişti

Genelgede Ankara’da yeni bir meclisin toplanacağı yazılıydı.

İkinci bir tamim 23 Mart 1920 tarihinde tekrar gönderilir.

Bu yeni tamimde bir ay sonra 23 Nisan 1920 de

Hacı Bayram Veli Caminde kılınacak Cuma namazından sonra Meclis’in açılacağı yazılıydı.

Meclis açılır, mebusların maaşı 100 TL idi, beşte biri yemek parası olarak kesiliyordu.

Meclisin adının Türkiye Büyük Millet Meclisi olacağını Mustafa Kemal önerdi, kabul edildi

TBMM, Hükümetteki bakanlara göz açtırmıyordu.

Fethi Okyar’ın aldığı bir hokka takımına devletin ödediği para Okyar’ın kendisine ödetildi,

Bursa’nın düşman tarafından işgal edilmesi üzerine başkanlık divanı kara bir örtüyle kapatıldı.

Çıkarılan ilk yasa, koyunlardan alınan vergi ile ilgili olarak Osmanlı Meclisi’nin aldığı karara devam edilmesi üzerineydi.

Üyeler, Meclis binasının önündeki düzlüklerdeki çadırlarda kalırlardı.

Düşmanın Ankara’ya ilerlemesi karşısında Meclis’in Kayseri’ye taşınması önerisini reddetti.

Şimdi ki Ulus’taki Anafartalar Caddesi’nin adı o zamanlar Karaoğlan Caddesi olarak bilinirdi.

Bu caddedeki Merkez Kıraathanesi iktidarın, Kuyulu Caddesi ise muhalefetin mekânıydı.

Mustafa Kemal’in çok sevdiği Diyap Ağa hiç konuşmazdı ancak düşmanın ilerlemesini duyunca,

Kürsüye çıkar ve ünlü sözü olan ‘biz buraya kaçmaya değil kavga ederek ölmeye geldik’ der

Mehmet Akif 500 TL ödüllü Milli Marş yarışmasına ödüllü olduğu için şiir göndermez.

Devreye Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi girer ve Mehmet Akif’e kendi el yazısıyla bir mektup yazar.

Bunun üzerine Mehmet Akif Ersoy ünlü ‘İstiklal Marşı’nı yazar.

İstiklal Marşı, 12 Mart 1921 tarihinde TBMM de okunur ve kabul edilir.

Millî Mücadeleye ön ayak olmuş ve Kurtuluş Savaşı yönetmiş tek meclis olan TBMM bu nedenle ”Gazi Meclis” olarak anılır.

Foto: İktidar mebuslarının toplanma yeri olan şimdiki adı Anafartalar Caddesi olan Karaoğlan Caddesi. Arka planda Ankara Kalesi net olarak görülmektedir.

ARKEOTEKNO