ÜNLÜ MUCİT NİKOLA TESLA NEDEN EL SIKIŞMAZDI?

S. Vedat Karaarslan Arkeolog- Elektronik Mühendisi (MSc.)

Robert Koch’un (d.1843-ö.1910) mikrobu keşfetmesinden önce ameliyathanelerde cerrahlar bir önceki ameliyattan kalmış üzerinde kan pıhtılarının da bulunduğu cübbelerini giyerler ve ameliyatlara öyle başlarlardı. 

Ne zaman ki mikrop keşfedildi ameliyat sırasında konuşmanın dahi damlacık enfeksiyonuna yol açtığını 1897 yılında bulan Mikulica-Radecki‘den (1850-1905) sonra cerrahlar dört saatlik koruma sağlayan üç katmanlı maskelerini kullanmaya başladılar. 

Mikrobik nesneleri küçük yaratıklar olarak görünmez olmalarından dolayı inanılmaz olarak niteleyen cerrahlardan Joseph Lister’in (1827-1912) yaralanmalarda mikrobik ortamın uzaklaşmasını sağladığı karbolik aside daldırarak yaranın üzerine sürmesi ve bunu bir alüminyum folyo ile sarması çözümünden Semmelweis’in (1818-1865) hastanelerden geçen süper virüs olarak da bilinen MRSA (metisiline dirençli Stafilokok aureus) hastalığına kadar ameliyatlardan önce ‘el yıkamanın’ ne kadar yararlı olduğunu gösteren günümüz sağlık bilimine yön veren tecrübenin temelinde salgın hastalıklara küçük mikro organizmaların neden olduğunu fikri ilk kez   1478-1553 yılları arasında yaşayan Padua Üniversitesi tıp, edebiyat felsefe konularında eğitim alan İtalyan Girolamo Fracastoro tarafından ileriye sürülmüştü.

Günümüzde aşı teorisinin temelinde yatan mantıkta olduğu gibi zehire karşı zehir uygulama geleneğini devam ettiren Mithridates VI Eupator'un (m. ö. 135- m. ö. 63) Anadolu'da bir kral olduğu kadar aynı zamanda iyi bir zehir uzmanı olduğu bilinir. Çin’de 3. yüzyılın önemli doktorlarından Ge Hong, bir kuduz köpeğin ısırdığı kişiye bu köpeğin beyninden aldığı bir parçayı sararak çocuğu iyileştirmeyi mikropların aynı zamanda bir panzehir olarak da kullanılabileceğini ortaya koymuştu. Bu yöntemle çiçek aşısının ilk uygulamaları ve günümüz aşılarının da teorileri ortaya çıkmış toksikoloji ilminin de temelleri atılmıştı.

Avicenna | Footnotes to Plato | Avicenna: The leading sage

İBN-İ SİNA (AVICENNA)

Tıbbın Kanunu ya da El-Kanun fi't-Tıp, Latince adı Canon Medicinae olan kitap, Batılıların Avicenne olarak adlandırdıkları İbn-i Sina (980-1037) tarafından yazılmıştı.

Alanında ilk farmakope (ilaç dozlarını ayarlayan bilim dalı) kitabı da olan bu kitap Leuven ve Montpeiller gibi Üniversitelerde 1650 yılına kadar ders kitabı olarak okutulurdu. Ünlü bilim tarihçisi Sarton,

enfeksiyon hastalıkların bulaşıcı doğasının keşfedilmesi ve bulaşıcı hastalıkların yayılımını kontrol altında tutmak için karantina uygulaması fikrinin ilk kez bu kitapta önerilmiş olduğunu

yazmıştı. Noah Gordon, bir berber cerrahın yanına verilen Rob J. adlı bir çocuğun İbn-i Sina’ya tıp ilmini öğrenmek için Londra’dan kalkıp İsfahan’a kadar çilekeşli yolculuğunu Hekim adlı kitabında anlatır.  

SABUN (NAĞA...SUB)

Eskiden çamaşırların ‘ak toprak’ ile yıkanmasından dolayı Latince toprak anlamına gelen ‘saponis’ den Türkçe’ye geçtiği düşünülen sabun kelimesinin kökenleri Sümerce’deki sabun anlamına gelen ‘naga-sub’ kelimesine kadar uzanmış olduğu gayet açıktır.

Mizofobi (mysophobia) [1] olarak bilinen bir hastalık olan mikroplardan kaçma hastalığı kişide OCD (obsessive compulsive disorder) hastalığı olarak 1879 yılında William Alexander Hammond tarafından ortaya atılmış bir rahatsızlıktı. Aşırı el yıkama, yüksek miktarda mikrop barındırabilecek yerlerden kaçınma, özellikle yabancılarla fiziksel temas korkusu, kişinin çevresini temizlemeye ve sterilize etmeye adanmış aşırı çaba, kişisel eşyaları paylaşmayı reddetme, hastalanma gibi korkular bu nedenle ortaya çıkar. [2] Kaygı, depresyon ve travmatik rahatsızlıklara neden olduğu bilinir.

Kısaca titizlik takıntısı da denilen bu rahatsızlığın diğer adı ‘germafobi’ olarak bilinir. (germ: mikro organizma)

Nikola Tesla ve Bedava Elektrik - For Dummies Türkiye

NİKOLA TESLA

Kaldığı otel odasının numarasının üçe bölünmesini dahi büyük bir titizlikle şart koşan büyük mucit Nikola Tesla küpelere karşı alerjisi olan, yemeğe başlamadan peçeteleri üçe bölünmesi için 18 e kadar katlayan ve bu rahatsızlıktan dolayı kendisine bir elektrikli küvet yaparak evinde mikroplardan arınma deneyleri yapardı. Bunun nedenini korkunç yaratıklar olarak nitelediği mikropların suyun içindeki hareketlerini birkaç dakika izlenmesi halinde kimsenin kaynamamış ve sterilize edilmemiş su içemeyeceğin anlarlardı şeklinde izah ederdi. [3]  

Bir binaya girmeden etrafında üç kez dolaşması yemeğe başlamadan yemeklerin kübik çözümünü de biraz sonra yiyeceği besinleri kaç çene hareketi ile midesine indireceğini hesaplaması için ihmal etmeyen (!) Tesla, ünlü uçak yapımcısı Howard Hughes ve ABD nin eski Başkanı Trump gibi mizofobi hastalığından muzdarip olduğu için kimse ile el sıkışmazdı.

ARKEOTEKNO   

[1] Yunanca musos "pislik" ve φόβος ( phobos ), "korku" anlamlarına gelir.

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Mysophobia

[3] https://www.thevintagenews.com/2018/11/22/nikola-teslas-ocd/