EFES DOĞU GYMNASIUM

S. Vedat Karaarslan Arkeolog- Elektronik Mühendisi (MSc.)

Ruhun beden üzerine etkileşimini inceleyen psikomatik vücudun otonom yani bağımsız sinir sisteminin aralarında kan dolaşımının da yer aldığı birçok istem dışı fonksiyonları kontrol ederken hedef dokulardaki kan akımının azalması ve bunun sonucunda da organlara daha az oksijen gitmesinin kaslarda ağrı, hissizleşme, karıncalanma ve güçsüzlük olarak ortaya çıkmış olduğu klinik deneylerle kanıtlanmış durumdadır.

Psikomatik yani düşünsel ruhsal sıkıntının beden üzerinde en büyük etkisi olarak ortaya çıkan bu hususa neden olan ‘oksijensizlik’ sonucu oluşan kaslardaki düşük oksijen seviyesinin tıptaki bilimsel adı olan ‘fibromiyalji’ vücut kaslarında ve kemiklerde ağrı ile genel yorgunluk hissedilen, uyku düzeninde problemlere ve bilişsel bozukluklara neden olan kronik bir rahatsızlığın adıdır. [1]

Esas olarak antik Yunanlara kadar uzanan beden ve ruh dinginliği her kentte mutlaka spor yapılan alanların yani ‘gymnasion’ geleneğinin zihin-beden birlikteliği olarak ortaya çıkıyor olmasıdır. Gymnasion’da gençler ‘sophos’ un gereği olarak yiğitlik, oturup kalkmayı bilmek ahlaki ustalık ve konuşmayı bilmenin gereğini öğrenmek amacıyla agoralarda hocaları ile tartışırlar ve sonra da gymnasionlarda spor yaparak fikri ve bedeni fonksiyonlarını en üst seviyeye ulaştırmayı hedeflerlerdi. Sokrates’in büyük göbeği ile bu gençleri sürekli izleyerek felsefi düşüncelere daldığı Ksenophon tarafından aktarılır. Platon, bedenin sağlığı ve insanın gövdesine benzettiği bir devletin nasıl düzenlenmesi gerektiği hususundaki görüşleri Yasalar adlı kitabında anlatır. Bilmenin bedensel bir etkinlikle özdeşleşmesi olarak ‘bilgi sevgisi’ anlamına gelen felsefenin ilk kez başladığı yer olan Batı Anadolu’nun antik kenti Milet’ te (Balat) Thales ile başlamıştı. 

PERGAMMON (BERGAMA) GYMNASION

Bergama’da (Pergammon) orta kentte bulunan Gymnasion’un üst terası yetişkin, orta terası gençlere ve en alt terası ise çocuklara ayrılmıştı. Her birinin yaklaşık 1000 kişi alabildiği bu katlarda disk atma, uzun atlama gibi sporlar yapılırdı.

Antik çağlardan bu yana insanoğlunun felsefi görüş ve toplumsal gelişiminin hatta Platon’a göre devlet yönetiminde bir engel olan sırt, mide ve baş ağrısı gibi bedensel rahatsızlıkların psikolojik nedenler sonucu ortaya çıkıyor olması günümüzde üst solunum hastalıklarının da belirtisi olduğu klinik deneyler sonucunda kanıtlanmıştır. [2] Duyguların bu fiziksel rahatsızlıkları ortaya çıkaran rahatsızlıklar olarak neden olduğu vücudun fiziksel tahribatı zihin-beden bağlantısındaki bu etkileşim antik çağlardan bu yana bilinen bir olgudur.  

PEPTİD MOLEKÜLÜ 

Bu çalışmalarda ulaşılan sonuç, vücutta dolaşan nöropeptid denilen reseptörlerin öfke, acı, ağrı…vs gibi bütün bağlantıların beyindeki limbik sistem içinde bulunan amigdala ve hipotalamus tarafından zengin olması ve bunu biyokimyasal olarak iletim yapıyor olmasıdır. Nöropeptidler insanın duygusallığını biyokimyasal olarak vücutta dolaştırarak duyguyu bedensel hastalığa dönüştüren önemli bir görevi üstlenirler.

Bir monoamin ve aminoasit gibi kimyasal nörotransmiter olan Peptidler, ilginç bir şekilde hem bağırsak hem de beyinden salgılanır. Mezopotamya kültüründe fazla miktarda kozmetik amaçlı kullanılan peptid içeren maddeler merkezi sinir sisteminin her yerinde  p maddesi ve endojen opioid olarak yer alırlar. [3]

Vücutta, çok sayıdaki fizyolojik açıdan düzenleyici rol oynayan peptidlerin bu zihin-beden etkileşimindeki rolü, duyguların biyokimyasal yapıya dönüşerek ‘mindbody’ denilen beden-zihin kavramını ortaya çıkardığı sonuçlar açısından ‘oksijensizlik’ vücuttaki ağrıların temel nedeni olduğu antik çağlardan bu yana bir kentin olmazsa olmaz binası ‘gymnasion’ larda yapılan spor geleneği olarak bilinirdi.

Olumlu düşünceyi oluşturan spor yapmanın nöropeptidleri artırdığı yapılan çalışmalar sonucunda kanıtlanmıştır. İlginç olan kederli ve neşeli insan vücudunda bulunan hücrelerde yer alan oksitosin alıcıları tarafından algılanan nöropeptidlerin insan psikolojisine göre farklı biyolojik yapıda üretiliyor olmasıdır.[3]

ARKEOTEKNO

[1] https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/fibromiyalji/

[2] John, E.Sarno, The Mindbody Prescription: Healing the Body, Healing the Pain,1999

[3] https://www.karar.com/kanser-hucrelerine-truva-ati-saldirisi-29991