İSKİT/SAKA ARKEOLOJİSİ -5

S. Vedat Karaarslan

İskitlerin, kısrak sütü içmeleri ve bu geleneğin en fazla Orta Asya kökenli olmasından dolayı anayurtlarının Orta Asya olduğu anlaşılıyor.

Herodot, İskitlerin kendilerini ırki olarak en genç millet olarak görmeleri ve ülkelerinde ilk olarak Targiatos adında bir adamın doğduğundan bahisle O' nun anasının ise  Borysthenes Irmağı'nın (Dinyeper Nehri)  kızı olduğunu bildirir. Tarihçi Miziyev (Türk Halklarının Kökeni) adlı eserinde 'İskit kültür ve uygarlığını  ondan sonra gelen Türk devlet ve halklarında yer bulmuştur' diyerek İskitlerin diğer halklar ile olabilecek ilişkisinin ilgili dönemde olabileceğini ancak gelenek ve görenek olarak bu halkın Orta Asya ilgisine dikkat çeker. Daha sonra Targiatos'un üç oğlu olur ve bunlardan Lipoxais' den Aukhatae denilen Skyth'ların doğduğundan bahseden Herodot, bunlara Skoloti denildiğini ancak Yunanların bu halka Skyth dediklerinden bahseder.

Targiatos döneminde gökten düşen kutsal altınları büyük bir özenle saklarlardı. Hatta kurbanlar keserek bu altınların hoşnutluğunu kazanmak isterler, eğer bir kişi bir gün boyunca bu altınların etrafında at ile dolaşırsa ona toprak bahşederlerdi. Skyth'ların oturdukları coğrafyanın çok soğuk olduğunu yine Herodot'un Herakles' in bugünkü Cadix adasında oturduğu yerden Okeanos'a yapmış olduğu seyahat sonucunda kaybolan iki kısrağını bulan yarısı kız belden aşağısı ise yılan olan bir kadın ile birleşmesinden sonra doğan 3 çocuğundan en küçük olanı Skythes için bir ok ve nasıl kuşanıldığını gösterdiği bir kılıç kayışı bıraktığını ve yurtlarını terketmeyen Skyth'ların Herakles' in çocukları olduğunu bildirir.

Skyth'ların bulundukları Orta Asya'dan Kımmer Bölgesine gelmeleri ise Massaget'lerin onları bu yerlerden kovması ile olmuş, Böylece Skyth'lar Kımmerlerin bölgesine gelmiş Kımmerler'de Skyth'lardan kaçarken Asya'dan geçmişler, Khersonessos (bugünkü Sivastopol) ve Sinoplu Yunan kolonilerinin oturdukları kentler kurmuşlardı. Bu arada Skyth'lar bu kovalamaca içinde önlerine çıkan ilk kez Asur kralı III. Salmaneser' in dönemindeki (M.Ö. 858-824) yazılarda "Mada" adı ile kaydedilen Medlerin yaşamış olduğu Media'yı işgal etmemişlerdir.

Bugün Kımmerler,yaşamış olduğu bölgeler olarak bilinen Kırım'da kaleleri mevcut olmakla birlikte daha sonra geldikleri Asya'da bazı buluntuların ortaya çıkması ile de Anadolu'ya gelmiş oldukları ve bu coğrafya'da etkin olarak Frig devletini yıktıkları bilinmektedir.  (Akurgal 1969: 224vd. P1.67)

 

ARKEOTEKNO