ESİK KURGANI VE ALTIN ELBİSELİ ADAM

5 Mayıs 2022 tarihinde yazdığımız 1969 yılında kazılarının başladığı ESİK kurganında bulunan 18 yaşında bir prense ait olduğu belirlenen  ALTIN ELBİSELİ ADAM konulu TÜRKLERİN M.Ö.5.YÜZYILA KADAR UZANAN 'AZUK' İLE İMTİHANI adlı

https://www.arkeotekno.com/pg_665_turklerin-mo-5-yuzyila-kadar-uzanan-azuk-ile-imtihani

adresindeki yazımızda bahsedilen ESİK kelimesinin anlamı ve Altın Elbiseli Adamın İskitli Türk boyu olan Kıpçak prens olduğuna dair yapılan araştırma İskit dili ile Türkçe arasındaki bağlantıyı da ortaya koyması açısından büyük önem taşır. 

Kıpçak ve Karluk (Kırgızca-Kazakça) grubu lehçelerinde kapı kelimesi daha çok esik, eşik, işik, äşäk, izik vb. kelimelerle karşılanmıştır.

Türkçede ‘eşü’ kelimesi ‘kapamak’ anlamına da gelir. Kapı ile ilgisi ‘eşu’ sayesindedir.

Kıpçak ve Karluk grubu dillerdeki ‘esik’ denmesinin nedeni ‘ş’ harfinin yöresel söyleniş olarak düşüşü şeklindedir.

Bizim konuştuğumuz Oğuz grubu lehçelerinde eşik kelimesi kapının altında bulunan daha çok kapı boşluğunun alt yanında bulunan alçak basamaklar anlamına gelir. 

Eski eserlerde Isık Gölü'nün isimleri Türk Gölü, Idık (Iyık-mukaddes) Göl olarak geçer.
 
Issyk kelimesi Kırgızcada sıcak göl anlamına gelir. Issık Gölü hem Kırgızistan’da hem de Kazakistan’da bulunur.
 
Altın Elbiseli Adam buluntusunun bulunduğu yer Kazakistan’daki göl olup ‘Eski’ kelimesi Türkçede ‘esmek’ fiilinden gelen ‘çağı geçmiş’ anlamında bir kelime olarak Moğolca kök, dayanak anlamına gelen ‘esi’ kelimesinden evrilmiştir.
 
Esmek kelimesi üzere geçip gitmek, uzaklaşmak anlamına gelen ‘eski’ kelimesinin de kökenidir.
 
Esik kelimesi ise Issyk kelimesinin diyalektiği olarak bölgede bulunan Esik Çayı’ndan ismini alır.
 
Esik karşılığı olarak Issyk olarak ‘sıcak kurgan’  ya da Kıpçak-Karlık grubu dillere göre farklı ya da ‘esi’ kelimesinden üretilme 'eski' kelimesinin evrildiği İskit/Saka kurganı olarak bilinen ‘esik’ kurganına adını vermiş olduğu anlaşılıyor.
 
İskit/Saka dilinin Türk dil grubu ailesi ile bağlantıları kurganlarda bulunan naaşlardaki genom ve DNA analizleri ile tespit edilmiştir. 
 
 
 
Bilimsel olarak da ispat edildiği şekilde Yamnaya kültürüne kültürel olarak bağlı olan Doğu İskitlerinin kökenleri bir Türk boyu olan Kıpçaklara dayanır. [3] 
 
Batı İskitlerinin kökenleri ise aynı çalışmada Kafkasya ve Orta Asya bölgesine ait olduğu belirlenmiştir. Orta Asya kelimesi ise batılıların Türkistan yerine uydurmuş oldukları bir adlandırmadır. Doğrusu Türkistan'dır.
 
Kazakistan'da 1969 yılında Esik Kurganı'ndan çıkarılan üç binden fazla eser, Rusya'nın St. Petesburg kentindeki Ermitaj Müzesi'nde teşhir ediliyor. 
 
ARKEOTEKNO 
 
Kaynak:
[1] file:///C:/Users/VEDAT/Downloads/KAPI_ve_ESIK_KELIMELERI_UZERINE_ABOUT_TH.pdf
[2] https://www.etimolojiturkce.com/kelime/eski
[3] https://web.archive.org/web/20170317214901/https://eurogenes.blogspot.com/2017/03/genetic-origins-and-legacy-of-scythians.html